Herkenning smoorspoelen

> Hoe zie ik wat de smoorspoeltjes zijn? 

Ze zijn een stuk groter dan de weerstanden. Rond een ervan heb ik
op de foto hieronder een rode kring getekend. Verder kun je met
een ohmmeter nagaan dat ze nauwelijks weerstand hebben.

> en maakt het ook uit hoe om ik de weerstandjes op de
> print soldeer?

Weerstanden en spoelen hebben geen polariteit; de meeste
condensatoren ook niet. Let op bij diodes, elektrolytische
condensatoren, transistors en de ICs.
Werk heel geduldig en zorgvuldig. Probeer als het even kan hulp te
krijgen van iemand met wat meer elektronische ervaring.

 

Waarde van condensators

> Ik heb de hele print bijna af. bijna, omdat ik met een paar
> onderdelen niet verder kom. Daarom vraag ik weer even om een goede
> raad. De onderdelen zijn namelijk de dingetjes die met twee streepjes 
> in het schema staan aangegeven.

Dat zijn condensators.
De gele cirkel op de linker foto hieronder markeert een
condensator van 10N. De waarde zal er waarschijnlijk op staan in
microfarad, dus "0.01" of ook wel "µ01" (Griekse letter mu gevolgd 
door "01").
Op de rechter foto markeert een blauwe cirkel een condensator van
een ander type, waarde 47N. In dit geval wordt de waarde aangegeven
in picofarad, in een code van drie cijfers; het laatste cijfer
geeft het aantal nullen. Er staat dus "473"
De rode cirkel markeert een condensator die is geselecteerd op 2%
nauwkeurigheid. Waarde 100N, waarschijnlijk aangegeven als "0,1" of
"µ1" (Griekse letter mu gevolgd door "1").

> Ik ken dit tekentje alleen als het teken voor een condensator,
> maar die staan in het schema al met een 'bekertje' aangegeven.

De bekertjes zijn elektrolytische condensators, met een plus- en
minkant.

> Ik heb ook even (heel lang) naar de foto op de bouwbeschrijving
> zitten kijken, maar daar werd ik ook niet wijzer van, omdat ik in
> het totaal twee rechthoekkige deeltjes gekregen heb en een
> blauwe, maar op de foto staat bijvoorbeeld maar een rode en twee
> blauwe.

De kleur van de grotere (polyester) condensatoren kan rood of blauw
zijn, dat varieert. De kleine (multilayer) condensatoren zijn
meestal blauw. Gebruik ze zoals aangegeven, want de eigenschappen
verschillen.

> Als u mij kunt vertellen hoe ik deze onderdelen even door kan
> meten, dan kom ik wel weer verder.

Daar heb je een capaciteitsmeter voor nodig, of een multimeter die
behalve volts, amperes en ohms ook capaciteit kan meten.

 

Waarde van weerstanden

> ik ben bezig mijn dizzy in elkaar te bouwen, maar ik weet niet
> hoe je de 5E6 en 2K7 etc. kunt herkennen (welke kleurcodes hebben
> ze???) .

Probeer als het even kan hulp te krijgen van iemand met wat meer
elektronische ervaring. De kans op een goed werkende Dizzy wordt
dan een stuk groter.

Over weerstanden:
Gewoonlijk zal het pakket weerstanden bevatten waarop de waarde is
aangegeven in een kleurcode van vier of vijf banden.

   De cijfers van 0 tot 9:
   
   0 - zwart
   1 - bruin
   2 - rood
   3 - oranje
   4 - geel
   5 - groen
   6 - blauw
   7 - violet
   8 - grijs
   9 - wit

Gaat het om vier banden, zoek dan eerst de goudkleurige band
(die een tolerantie van 5 procent aangeeft; zilver staat voor 10
procent). Begin aan het andere eind en schrijf in volgorde de
cijfers op die bij de drie resterende banden horen. De laatste van
de drie (het dichtst bij de tolerantieband) geeft het aantal nullen
aan, zodat de combinatie rood, violet, rood het getal 2700
aangeeft. We schrijven dat gewoonlijk als 2K7. 
Groen, blauw, goud staat voor 56 en min-een nul (* 0,1), geschreven
als 5E6 (5,6 ohm). 
Bruin, zwart, geel betekent 10 en vier nullen, geschreven als 100K. 

In een code van vijf banden wordt de tolerantie aangegeven als
bruin (1 procent) of rood (2 procent). Die band zal meestal
duidelijk apart staan van de groep van vier die de waarde aangeeft.
Begin weer aan het andere eind en noteer de cijfers in volgorde.
bruin, zwart, zwart, oranje staat voor 100.000, geschreven als
100K.

Andere codes zijn mogelijk, maar niet waarschijnlijk. De inpakker
zal het je meestal wat makkelijker maken door weerstanden van een
waarde aan elkaar vast te laten zitten; acht weerstanden verbonden
door strookjes papier hebben dus zonder twijfel de waarde 100K, en
eentje uit een groep van vier zal 1K meten.

Controle met een ohmmeter kan natuurlijk nooit kwaad.

Hier is een aardige pagina over weerstanden

 

Voltage over de laadcontacten

> mijn vraag: hoeveel volt moet de uitgang zijn van de lunchbox
> zonder dat deze is aangesloten op dizzy.

Als de stroombron niet wordt belast, gaat hij wijd open en stijgt
het voltage over de laadcontacten tot meer dan 11 volt.

Als Dizzy zelf de `eettafel' heeft opgezocht, zal hij de stroombron
belasten en daalt het voltage tot rond de 5 volt.

 

Soldeerfouten

> Ik heb heb een week geleden het bouwpakket van Dizzy ontvangen en
> ik heb hem in elkaar gezet. Alleen als ik hem aanzet begint hij
> als een gek rondjes te rijden (ook zonder AT90S2313).

Als een motor draait terwijl de AT90S2313 niet in zijn voet zit,
heb je een soldeerfout gemaakt. Want zonder de controller krijgen
de twee driver-transistors (van de motoren) volgens het schema geen
basisstroom.

> Ook sprongen er wat vonkjes over tussen de aarde en de verbinding
> van het gele draadje met de print (onder de accu). 

Ook dat klinkt als een soldeerfout.

> Met de AT90S2313 draaid hij ook rondjes in het begin (maar dat is
> normaal) en geeft hij daarna om de 5 sec een klaag geluidje.  Als
> Dizzy dan vervolgens uitstaat maakt hij wat rare kraak geluidjes
> (misschien is dat normaal, door het leeglopen van een
> condensator).

Nee, ook dat wijst op een soldeerfout.

> Ook in de speciale mode voor het afregelen van het baken(die
> alleen de eerste keer werkte en daarna niet meer), gaf hij een
> sirene achtig geluid en bleef hij maar rondjes draaien. (ook dit
> is misschien normaal, maar ik vermeld het toch maar even)

Dat wijst op een kortgesloten voelspriet, of een soldeerfout in dat
deel van het circuit.

> Ik weet niet meer wat ik  moet doen om de accu voor de eerste
> keer op te laden. Kent u dit probleem en is het oplosbaar, of is
> er iets mis met m'n Dizzy?

Het laatste. Ik vermoed dat er sluiting is tussen soldeerpunten.
Je kunt het beste de piezo-buzzer en de accu loshalen, de print
zorgvuldig schoonmaken en systematisch, geduldig controleren op
foute verbindingen, voor je hem weer in elkaar zet voor een nieuwe
kans.

 

Vloeimiddel en soldeerbout

> Gisteren ben ik begonnen met het in elkaar zetten van 'Dizzy'. Na
> het lijmen van het kapje voor de IR-ontvanger en het solderen van
> de draadbruggen, was ik aangeland bij de weerstanden. De
> weerstanden van 5K6, 47K en 1K had ik vast gesoldeerd en ik was
> aangeland bij die van 12K.en ik heb de weestand met kleurcode
> bruin, rood, oranje, goud gesoldeerd op de goede plek. Daarna
> heb ik de weerstandswaarde van die weerstand opgemeten en i.p.v.
> 12K gaf mijn multimeter ongeveer 8K aan. Dus dat zou betekenen
> dat parallel aan de weerstand van 12K een weerstand van ongeveer
> 24K zou moeten staan. Toen ik de weerstand van 12K had los
> gesoldeerd bleek inderdaad dat over het 'gat' een weerstand van
> 24K stond, terwijl die oneindig zou moeten zijn. Ik heb de hele
> printplaat gecontroleerd en kon nergens een verbinding ontdekken 
> tussen twee stroombanen waarover de weerstand van 12K hoort te
> staan.
> 
> Heeft u een oplossing of een idee voor een oplossing voor deze 
> spookweerstand? Ik zou het graag horen.

De printplaatjes worden schoon geleverd, zodat de weerstand tussen
gescheiden koperbanen zo goed als oneindig is, tenzij geplaatste
onderdelen of vloeimiddel er iets anders van maken.
Ter overweging: In onze wachtkamer zit een Dizzy die in elkaar werd
gelast met behulp van een zuur en enigszins geleidend vloeimiddel,
zodat de print op signaalniveau voor een groot deel is
kortgesloten. 

> Na uw reactie op mijn mail van gisteren heb ik de hele printplaat
> van Dizzy nog eens goed met water schoongemaakt. Ik had namelijk op
> aanraden van een vriend soldeervet gekocht, waarmee ik de eerste
> verbindingen had gesoldeerd. Ik vond dat geen succes en ben ermee
> gestopt en heb de verbindingen schoongemaakt. Blijkbaar niet goed
> genoeg, want toen ik ze gisteren voor de tweede keer had
> schoongemaakt, was de spookweerstand verdwenen! Dus het 
> soldeervet heeft voor de geleiding tussen twee koperbanen gezorgd.
> 
> Dus hartstikke bedankt voor uw tip, ik ga weer aan de slag!

Tot je dienst. Gebruik voor de elektronica harskernsoldeer;
Voor het staaldraad en de messing busjes is dat soldeervet prima,
zolang je uitsluitend het metaal invet, en de verbinding na het
solderen goed schoonmaakt.

Gebruik bij voorkeur een temperatuurgestabiliseerde soldeerbout van
50W met een fijne tip, of eventueel een boutje van 16W voor de
elektronica, en een van circa 30W voor het staaldraad en messing.

 

Reparaties

> ik heb Dizzy gebouwd, ik vind hem heel mooi.
> Maar hij doet het niet helemaal goed
---8<---

Als email een probleem niet oplost, kan de bouwer Dizzy opsturen naar Pitronics, voor reparatie. Zorg in dat geval voor een goede verpakking. Het beste kunnen de wielassen aan een plaat stevig karton worden gebonden, die past op de bodem van een PTTdoosje. Verder is het een kwestie van voldoende vulmateriaal. Stuur ook een pakketzegel mee voor retourzending. Als het onze fout is, vergoedt Pitronics de kosten van beide pakketzegels. Maakte de bouwer een fout, dan vinden we die meestal binnen een half uur en betaal je alleen de pakketzegels. Vergt de reparatie meer tijd - doordat de hardware niet kundig is gebouwd - dan nemen we eerst contact op over de kosten. Tot nu toe werden zeven Dizzies gerepareerd. De conversatie hierboven werd voortgezet na het werk aan de eerste:

Er was veel mis met je Dizzy:

 1) Alle vier de elektrolytische condensators waren op verkeerde
    plekken gezet.
 2) Dat gold ook voor vijf andere condensators.
 3) Een diode was achterstevoren ingesoldeerd.
 4) Een weerstand van 330 ohm werd gevonden waar 10K hoort.
 5) Eentje van 5K6 zat op de plek van een weerstand van 12K.
 6) Beide weerstanden van 330 ohm waren op de prints gezet, en er
    waren weerstanden van 5K6 en 120K gebruikt die niet in het pakket
    thuishoren.
 7) In plaats van een van de voelsprieten zat een improvisatie die
    niet kan werken. Het busje van de andere voelspriet zat los in een
    klodder niet uitgevloeid soldeer.
 9) Beide wielpoten waren in onbruikbare vorm gebogen.
10) Het soldeerwerk maakte op verschillende plaatsen kortsluiting, 
    en op andere plaatsen slecht contact (niet uitgevloeid).

Verrichte werkzaamheden:

Ik heb alle soldeerpunten gedesoldeerd, de verkeerd geplaatste
onderdelen op hun plek gezet, nieuwe wielpoten en een nieuwe
voelspriet gemaakt, en al het soldeerwerk opnieuw gedaan.
Een lichtpunt - de print en alle onderdelen hebben het overleefd.

---8<---
Intussen ben ik ook met het ladertje bezig geweest. Afgezien van de
twee verkeerd geplaatste condensators en het soldeerwerk waren er
dit keer ook onderdelen kapot: De 74HC00, de BC337 en de BC559.
Resultaat:

Je Dizzy rijdt nu tevreden in mijn `terrarium'.

> Bedankt voor het repareren, hij is heelhuids aangekomen.
> Ik vind het echt supercool dat u tijd vrij maakt om mijn dizzy
> te repareren!!!

Een reparatie zoals de bovenstaande maakt Dizzy in totaal natuurlijk veel te duur. Enige kennis van zaken en vaardigheid met de soldeerbout zijn echt wel nodig voor dit project. Het tweede geval was veel minder dramatisch. Wel viel op dat twee onderdelen waren verwisseld: De condensator van 100N in Dizzy's voltmeter en die van 10N in de `eettafel'. Ongetwijfeld heeft de kleur van de condensators een rol gespeeld. Lees bij twijfel nog eens het stukje over de waarde van condensators. Het soldeerwerk was deze keer in orde, afgezien van de wielpoten en voelsprieten. Waarschijnlijk was een te lichte bout gebruikt; circa 50W met temperatuurstabilisatie is echt wel nodig. Verder waren de motoren vastgezet met contactlijm. Heldere epoxy geeft een fraaier resultaat. Resultaat nummer twee:

> Dizzy is vandaag (zaterdag 02-02) gearriveerd in perfecte staat.

Ik ben blij dat te horen.

> Hij rijdt nu vrolijk door mijn kamer. Nog bedankt voor het
> repareren. Jullie hebben een service waar menig ander nog van kan
> leren!

Zoveel mogelijk `levende' Dizzies is ons streven :)

> Dizzy heeft nog wel een beetje moeite met het goed parkeren op
> z'n laadplek. Ten eerste komt hij maar moeilijk op z'n
> laadplaats (ik zal de randen nog een beetje afschuren).

Een schuine `oprit' is nodig, anders blijven vooral de poten
makkelijk haken.

> Ten tweede: als hij met een voelspriet de zijkant raakt, staat
> hij meestal met de laagste wielpoot al buiten de grondplaat en
> andersom. Ik heb nu de grondplaat iets verder van de zijkant af
> gezet en nu gaat het al wat beter.

Hij had er hier geen moeite mee. Ik zag dat je de LED (nog) niet
had bijgevijld, zoals aangegeven op

   Linkname: LED aanpassing
        URL: http://www.xs4all.nl/~sbolt/images/led.gif

Dat heeft echt wel zin. Verder kan experimenteren met de richting
van de LED geen kwaad; bijna parallel aan de langste zijwand werkt
hier het beste. Dicht bij het baken is het licht anders bijna
verblindend.

> Afgezien van deze dingen doet dizzy het perfect.

   :)

 

Levensduur

De oudste Dizzy is al tien maanden actief. Elke paar dagen worden zijn wielen en aandrijfassen afgestoft. Verder heeft hij nog geen onderhoud nodig gehad. De voelsprieten en wielpoten zijn zelfreinigend zolang hij `leeft'. Staat hij lange tijd dood in een kast, dan gaat corrosie een rol spelen. De accu houdt zich goed. Een jaar gaat hij wel mee, twee jaar vermoedelijk niet. Een nieuwe kost circa E14.

vorige (ervaringen en tips)